Neusstukjes en neusstrips: waarom die kleine plakkers zoveel uitmaken

Neusstrips zijn die stugge, vaak boogvormige pleisters die je over de brug van je neus plakt. Aan de binnenkant zitten kleine veertjes of een versteviging. Als je ze op de juiste plek plakt, trekken ze de neusvleugels een beetje naar buiten. Gevolg: de neusgaten blijven verder open staan tijdens het inademen.

Het idee is simpel:

• minder weerstand bij het inademen via de neus
• minder turbulentie van lucht (dat geruis en gesnuif)
• soms minder gesnurk, vooral bij mensen die vooral door de neus “lawaai” maken

In de praktijk zie je drie groepen die hier vaak mee experimenteren:

• Mensen die snurken, maar (nog) geen diagnose slaapapneu hebben
• Sporters die bij inspanning meer lucht willen
• Mensen met chronisch een “half dichte” neus door bijvoorbeeld allergie

Neem Erik, 42 jaar. Hij kwam bij de huisarts omdat zijn vrouw hem letterlijk de logeerkamer in had verbannen. “Je snurkt als een tractor”, zei ze. Hij was niet extreem slaperig overdag, maar wel moe en geïrriteerd. Eerst begon hij zelf met neusstrips. Tot zijn eigen verbazing sliep zijn vrouw beter dan hij. Zijn snurken werd minder luid, maar hij bleef zich moe voelen. Dat was precies het moment om verder te kijken dan alleen die plakkers.

Neusstukjes: dat rare dingetje dat je in je neus schuift

Naast neusstrips heb je neusstukjes: kleine, meestal siliconen of kunststof “bruggetjes” die je in de neusgaten plaatst. Ze duwen de neusvleugels van binnenuit wat opzij. Het effect lijkt op dat van een neusstrip, maar dan intern.

Ze worden verkocht onder allerlei namen: neusspreiders, neusdilatatoren, anti-snurk neusstukjes. Sommige zijn herbruikbaar, andere zijn wegwerp. Het werkingsprincipe is eigenlijk hetzelfde als bij neusstrips: meer ruimte in de neusingang, minder weerstand, makkelijker inademen.

Bijvoorbeeld bij Fatima, 36 jaar, fanatiek hardloopster. Zij merkte dat ze tijdens het lopen steeds door haar mond moest ademen. Neusstrips vond ze irritant zweterig, en ze lieten los. Met een klein siliconen neusstukje kon ze ineens langer door haar neus blijven ademen. Geen wondermiddel, maar wel net dat beetje extra comfort.

Waarom dit zo vaak met slaap en snurken te maken heeft

Ademen door de neus is niet alleen “netter” dan door de mond. De neus:

• verwarmt en bevochtigt de lucht
• filtert stof en pollen
• zorgt voor meer weerstand, waardoor de luchtstroom rustiger wordt

Als je neus half dicht zit, ga je automatisch meer door je mond ademen. In bed betekent dat:

• drogere keel
• eerder trillen van zacht gehemelte en huig
• meer en harder snurken

Neusstrips en neusstukjes pakken dus niet de oorzaak van snurken aan, maar één schakel in de keten: de luchtweg door de neus. Voor sommige mensen is dat precies de zwakke plek. Voor anderen speelt het probleem veel dieper in de keel of zelfs ter hoogte van de tongbasis. In dat laatste geval is de winst van zo’n hulpmiddel beperkt.

Wanneer hebben neusstrips of neusstukjes wél kans van slagen?

Ze hebben vooral zin als:

• je neus zich overdag ook vaak verstopt voelt
• je merkt dat je tijdens inspanning of in bed moeite hebt om door je neus te ademen
• je snurken vooral klinkt als een “neusgeluid” (nasaler, meer gesnuif dan gebrom)
• je partner zegt dat je minder snurkt als je neus goed open is (bijvoorbeeld na een neusspray of douche)

Bij iemand met allergische rhinitis (hooikoorts, huisstofmijtallergie) zie je bijvoorbeeld dat de neus ’s nachts extra dicht gaat zitten. Een combinatie van een voorgeschreven neusspray en een neusstrip kan dan net genoeg lucht geven om rustiger te slapen.

Maar stel: iemand als Jan, 55 jaar, met overgewicht, luid snurken en duidelijke ademstops volgens zijn partner. Hij plakt braaf neusstrips, maar zij hoort nog steeds dat hij soms stopt met ademen en dan met een snurk “herstart”. In zo’n situatie is het eerlijk gezegd gevaarlijk om te blijven hangen in alleen hulpmiddelen. Dan moet je denken aan slaapapneu en is een slaaponderzoek via huisarts en slaapcentrum veel zinvoller dan nóg een ander merk neusstrip proberen.

De keerzijde: beperkingen en misverstanden

Neusstrips en neusstukjes worden soms verkocht alsof ze slaapapneu kunnen “oplossen”. Dat is nou ja… nogal optimistisch.

Belangrijke beperkingen:

• Ze veranderen niets aan een te nauwe keelholte of slappe spieren in de keel.
• Ze nemen geen overgewicht weg, terwijl dat een grote rol speelt bij snurken en slaapapneu.
• Ze behandelen geen allergie of chronische ontsteking in de neus; ze omzeilen alleen een deel van het probleem.

Daar komt bij dat het effect per persoon enorm verschilt. Sommige mensen voelen meteen verlichting, anderen merken nauwelijks verschil. Dat is niet omdat je je aanstelt, maar omdat de anatomie van de bovenste luchtwegen bij iedereen anders is.

Een ander punt: huid en slijmvliezen. Mensen met gevoelige huid kunnen last krijgen van irritatie of roodheid door de lijm van neusstrips. En neusstukjes kunnen in het begin een “vreemd lichaam”-gevoel geven. Als je al snel wondjes of bloedneuzen hebt, is het geen gek idee om eerst met je huisarts of KNO-arts te overleggen.

Hoe kies je tussen een neusstrip en een neusstukje?

Het is minder ingewikkeld dan het lijkt. In de praktijk komt het neer op:

• Comfort: sommige mensen vinden iets op de neus irritant, anderen juist iets ín de neus.
• Huidtype: bij gevoelige of snel geïrriteerde huid kan een intern neusstukje fijner zijn.
• Zweet en sport: bij intensief sporten laten neusstrips soms los door zweet; neusstukjes blijven dan beter zitten.
• Kosten en duurzaamheid: neusstrips zijn meestal wegwerp, neusstukjes vaak herbruikbaar.

Veel mensen proberen gewoon beide en blijven hangen bij wat het prettigst voelt. Dat is eigenlijk helemaal geen gekke aanpak, zolang je niet vergeet om ook naar de onderliggende oorzaak van je neusklachten of snurken te kijken.

Waar passen deze hulpmiddelen in de behandeling van snurken en slechte slaap?

Als je het in lagen bekijkt, zitten neusstrips en neusstukjes vrij bovenaan:

• laagdrempelige, niet-invasieve hulpmiddelen
• geen recept nodig
• vooral geschikt als proef of tijdelijke ondersteuning

Ze kunnen prima gecombineerd worden met:

• behandeling van allergie (bijvoorbeeld met een corticosteroïd-neusspray voorgeschreven door de arts)
• gewichtsreductie
• slaaphygiëne (slaapritme, alcohol beperken, niet vlak voor het slapen zwaar eten)
• CPAP-therapie bij slaapapneu (sommige mensen ervaren dat hun CPAP-masker prettiger aanvoelt als de neus vrijer is)

Op sites als Thuisarts.nl en Gezondheidsnet vind je goede basisinformatie over snurken, slaap en wanneer je aan slaapapneu moet denken.

Wanneer moet je stoppen met plakken en naar de dokter gaan?

Er zijn een paar duidelijke alarmsignalen waarbij het niet handig is om maandenlang door te modderen met alleen neusstrips of neusstukjes:

• je partner ziet ademstops tijdens je slaap
• je wordt vaak wakker met een verstikkingsgevoel of hartkloppingen
• je bent overdag extreem slaperig, dommelt weg achter het stuur of op je werk
• je hebt al lange tijd eenzijdige neusverstopping, bloedneuzen of pijn in het gezicht

In die situaties is het slim om via je huisarts verder onderzoek te laten doen. Op Thuisarts.nl over slaapapneu kun je alvast lezen hoe dat traject er ongeveer uitziet.

Ook bij kinderen die snurken en slecht slapen, of vaak met open mond liggen te slapen, is het beter om niet alleen zelf te gaan experimenteren. Dan spelen vergrote neus- of keelamandelen vaak een rol, en dat vraagt om een KNO-arts, niet om een plakstrip.

Praktische tips voor gebruik (zonder reclamepraat)

Een paar praktische punten die in de spreekkamer vaak misgaan:

1. Plaatsing van de neusstrip
Veel mensen plakken te hoog, bijna tegen het bot van de neusrug. Daar gebeurt weinig. De strip moet juist over het zachte, beweeglijke deel van de neusvleugels, net boven de neusgaten. Als je zachtjes aan de zijkant van je neus trekt en merkt dat je beter ademt, dan weet je waar de strip ongeveer moet zitten.

2. Huid voorbereiden
Vette huid of crème zorgt dat de strip loslaat. Even schoonmaken en goed drogen helpt. Bij gevoelige huid kun je eerst een klein stukje proberen om te zien of je reageert op de lijm.

3. Neusstukjes rustig opbouwen
De eerste nachten voelt zo’n neusstukje vaak “raar”. Begin eens met een uurtje lezen op de bank of een middagdutje, in plaats van meteen de hele nacht.

4. Niet combineren met agressieve neussprays
De bekende “ontzwellende” neussprays uit de drogist (met xylometazoline of oxymetazoline) mag je maar kort gebruiken, meestal maximaal een week. Als je die langdurig nodig hebt om te kunnen slapen, én daarbovenop neusstrips of neusstukjes gebruikt, is het tijd om de huisarts in te schakelen. Op RIVM en Thuisarts vind je duidelijke info over veilig gebruik van neussprays.

En hoe zit het met slaapkwaliteit, niet alleen snurken?

Interessant is dat sommige mensen met neusstrips of neusstukjes niet zozeer minder snurken, maar zich wél uitgeruster voelen. Dat kan komen door:

• minder micro-ontwakingen door ademarbeid (je moet minder “werken” voor je adem)
• rustiger ademritme
• minder mondademhaling en dus minder droge mond en keelpijn ’s ochtends

Maar als je ondanks hulpmiddelen:

• elke ochtend kapot wakker wordt
• hoofdpijn hebt
• moeite hebt je te concentreren

…dan is het verstandig om niet alles toe te schrijven aan “ik snurk nou eenmaal een beetje”. Dan is nader onderzoek naar je slaapkwaliteit en ademhaling tijdens de slaap echt de moeite waard.

Samenvattend: klein hulpmiddel, maar geen wondermiddel

Neusstrips en neusstukjes zijn handige medische hulpmiddelen in het grijze gebied tussen “ik doe niks” en “ik ga het medische circuit in”. Ze kunnen het leven van zowel de drager als de bedpartner een stuk aangenamer maken, zeker als neusverstopping een duidelijke rol speelt.

Maar ze zijn geen vervanging voor:

• een goede beoordeling van je neusklachten
• onderzoek naar snurken en mogelijke slaapapneu
• serieuze behandeling van allergie of chronische neusproblemen

Zie ze als een praktische test: als je met een vrijere neus duidelijk beter slaapt en minder snurkt, dan heb je waardevolle informatie. Dan weet je dat de neus een sleutelrol speelt, en kun je samen met huisarts of KNO-arts verder kijken naar duurzamere oplossingen.

Veelgestelde vragen over neusstrips en neusstukjes

Maken neusstrips snurken altijd minder?
Nee. Ze helpen vooral als neusverstopping of instortende neusvleugels een rol spelen. Als het snurken vooral uit de keel komt, is het effect beperkt.

Zijn neusstukjes veilig om elke nacht te gebruiken?
Voor de meeste mensen wel, mits je ze schoon houdt en geen wondjes of bloedneuzen krijgt. Bij pijn, irritatie of terugkerende bloedneuzen is het verstandig te stoppen en je huisarts te raadplegen.

Kunnen deze hulpmiddelen slaapapneu genezen?
Nee. Ze kunnen hooguit de neuspassage verbeteren. Bij een vermoeden van slaapapneu is een slaaponderzoek nodig en kom je vaak uit bij behandelingen zoals CPAP, beugel of soms operatie.

Helpen neusstrips ook bij verkoudheid?
Ze kunnen tijdelijk iets verlichting geven, maar lossen de zwelling van het neusslijmvlies niet op. Bij ernstige of langdurige klachten is overleg met de huisarts verstandig.

Mag ik neusstrips of neusstukjes bij mijn kind gebruiken?
Bij kinderen is het beter om eerst met de huisarts te overleggen. Snurken bij kinderen kan wijzen op vergrote amandelen of andere problemen die je niet met een hulpmiddel moet wegplakken.

Meer lezen:

• https://www.thuisarts.nl/snurken
• https://www.thuisarts.nl/slaapapneu
• https://www.gezondheidsnet.nl/slapen